Ang Alamat ng Mangga

    By Marmar Albarando

    Ang Alamat ng Mangga cover image

    17 Apr, 2025

    Sa isang malayong baryo sa Pilipinas, tahimik ang paligid habang sumisikat ang araw. Sa tabi ng palayan, may isang maliit na bahay na yari sa kawayan at pawid.

    Dito nakatira sina Mang Simeon, isang matanda ngunit malakas na magsasaka, at ang kanyang anak na si Rosa, isang dalagang maganda, masayahin, at mapagpakumbaba.

    Sa kabila ng kahirapan, masaya ang kanilang buhay, puno ng pagmamahalan at tawanan.

    Tuwing dapithapon, nag-uusap sina Mang Simeon at Rosa habang kumakain ng simpleng hapunan.

    Madalas nilang balikan ang alaala ng yumaong ina ni Rosa, na iniwan sa kanila ang isang lumang larawan na nakasabit sa dingding.

    "Ama, pangarap ko pong maging kasing bait at maalaga ni Inay," malambing na wika ni Rosa habang kinikilig sa kwento ng nakaraan. "Anak, ikaw ang pinakamahalagang alaala niya.

    Napakabuti mong bata," tugon ni Mang Simeon, puno ng pagmamahal.

    Isang gabi, biglang lumakas ang ulan at kulog. Sa loob ng bahay, nanginginig si Rosa sa sakit, namumutla at hinihingal.

    Mang Simeon ay takot na takot, hindi alam ang gagawin.

    Lumabas siya sa gitna ng ulan, naghanap ng manggagamot at herbalista, at palihim na lumuluha habang mahigpit na nagdarasal, "Panginoon, iligtas niyo po ang aking anak.

    Siya na lang ang natitira sa akin,"

    Kinabukasan, mahina na si Rosa. Dahan-dahan niyang tinawag ang kanyang ama, at may luha sa mga mata.

    "Ama… kung sakaling hindi na po ako magising bukas… may isa po akong hiling.

    Ipagpaumanhin niyo po… pero nais ko pong ilibing sa likod ng ating bahay, sa ilalim ng punong paborito ko—yung laging nilalaruan ko noong bata pa ako." Hindi na napigilan ni Mang Simeon ang luhang dumaloy sa kanyang mga mata, ngunit tumango siya at pinisil ang kamay ng anak.

    Pumanaw si Rosa kinabukasan, at tinupad ni Mang Simeon ang huling kahilingan ng anak. Sa ilalim ng punong kinagiliwan ni Rosa, inilibing niya ito, habang ang buong baryo ay nagdadalamhati.

    Laging dinadalaw ni Mang Simeon ang puntod, nilalagyan ng mga bulaklak at kandila araw-araw, at tahimik na nagdarasal. "Anak, hindi kita malilimutan," bulong niya sa hangin.

    Makalipas ang ilang buwan, napansin ni Mang Simeon na may umuusbong na maliit na halaman sa libingan ng anak. Inalagaan niya ito araw-araw, dinidiligan at pinoprotektahan sa init at ulan.

    Hindi nagtagal, ang halaman ay lumaki at naging isang matibay at malagong puno na may makakapal na dahon.

    Ang mga sanga nito ay animo'y mga bisig na yumayakap sa hangin, at sa bawat pagdapo ng liwanag, para bang bumabalik ang alaala ni Rosa.

    Isang araw, napansin ni Mang Simeon na may kakaibang bunga ang puno—dilaw, makinis, at may matamis na amoy.

    Muli siyang napaiyak nang matikman ang bunga, sapagkat napakatamis ng lasa, at tila ba naramdaman niyang yakap iyon ng kanyang anak. "Ma-Rosa," mahina niyang bulong bilang pag-alala sa anak.

    Ang puno ay nagbunga ng marami, at ipinamahagi ni Mang Simeon ang mga bunga sa mga kapitbahay.

    Natuwa ang mga tao, kaya’t tinawag muna nila ito bilang “Ma-Rosa,” ngunit kalaunan, tinawag na lamang “Mangga.” Sa bawat kagat ng matamis na prutas, naaalala ng lahat ang kwento ni Rosa at ang pagmamahal ng isang ama.

    Ang alamat ng mangga ay patuloy na ikinukwento, bilang paalala na sa bawat pagsubok at pagluha, may sumisibol na pag-asa at pagmamahal.

    Sa isang malayong baryo sa Pilipinas, tahimik ang paligid habang sumisikat ang araw. Sa tabi ng palayan, may isang maliit na bahay na yari sa kawayan at pawid. Dito nakatira sina Mang Simeon, isang matanda ngunit malakas na magsasaka, at ang kanyang anak na si Rosa, isang dalagang maganda, masayahin, at mapagpakumbaba. Sa kabila ng kahirapan, masaya ang kanilang buhay, puno ng pagmamahalan at tawanan.
    Tuwing dapithapon, nag-uusap sina Mang Simeon at Rosa habang kumakain ng simpleng hapunan. Madalas nilang balikan ang alaala ng yumaong ina ni Rosa, na iniwan sa kanila ang isang lumang larawan na nakasabit sa dingding. "Ama, pangarap ko pong maging kasing bait at maalaga ni Inay," malambing na wika ni Rosa habang kinikilig sa kwento ng nakaraan. "Anak, ikaw ang pinakamahalagang alaala niya. Napakabuti mong bata," tugon ni Mang Simeon, puno ng pagmamahal.
    Isang gabi, biglang lumakas ang ulan at kulog. Sa loob ng bahay, nanginginig si Rosa sa sakit, namumutla at hinihingal. Mang Simeon ay takot na takot, hindi alam ang gagawin. Lumabas siya sa gitna ng ulan, naghanap ng manggagamot at herbalista, at palihim na lumuluha habang mahigpit na nagdarasal, "Panginoon, iligtas niyo po ang aking anak. Siya na lang ang natitira sa akin,"
    Kinabukasan, mahina na si Rosa. Dahan-dahan niyang tinawag ang kanyang ama, at may luha sa mga mata. "Ama… kung sakaling hindi na po ako magising bukas… may isa po akong hiling. Ipagpaumanhin niyo po… pero nais ko pong ilibing sa likod ng ating bahay, sa ilalim ng punong paborito ko—yung laging nilalaruan ko noong bata pa ako." Hindi na napigilan ni Mang Simeon ang luhang dumaloy sa kanyang mga mata, ngunit tumango siya at pinisil ang kamay ng anak.
    Pumanaw si Rosa kinabukasan, at tinupad ni Mang Simeon ang huling kahilingan ng anak. Sa ilalim ng punong kinagiliwan ni Rosa, inilibing niya ito, habang ang buong baryo ay nagdadalamhati. Laging dinadalaw ni Mang Simeon ang puntod, nilalagyan ng mga bulaklak at kandila araw-araw, at tahimik na nagdarasal. "Anak, hindi kita malilimutan," bulong niya sa hangin.
    Makalipas ang ilang buwan, napansin ni Mang Simeon na may umuusbong na maliit na halaman sa libingan ng anak. Inalagaan niya ito araw-araw, dinidiligan at pinoprotektahan sa init at ulan. Hindi nagtagal, ang halaman ay lumaki at naging isang matibay at malagong puno na may makakapal na dahon. Ang mga sanga nito ay animo'y mga bisig na yumayakap sa hangin, at sa bawat pagdapo ng liwanag, para bang bumabalik ang alaala ni Rosa.
    Isang araw, napansin ni Mang Simeon na may kakaibang bunga ang puno—dilaw, makinis, at may matamis na amoy. Muli siyang napaiyak nang matikman ang bunga, sapagkat napakatamis ng lasa, at tila ba naramdaman niyang yakap iyon ng kanyang anak. "Ma-Rosa," mahina niyang bulong bilang pag-alala sa anak.
    Ang puno ay nagbunga ng marami, at ipinamahagi ni Mang Simeon ang mga bunga sa mga kapitbahay. Natuwa ang mga tao, kaya’t tinawag muna nila ito bilang “Ma-Rosa,” ngunit kalaunan, tinawag na lamang “Mangga.” Sa bawat kagat ng matamis na prutas, naaalala ng lahat ang kwento ni Rosa at ang pagmamahal ng isang ama. Ang alamat ng mangga ay patuloy na ikinukwento, bilang paalala na sa bawat pagsubok at pagluha, may sumisibol na pag-asa at pagmamahal.